IP مخفف International Protection (درجه حفاظت یا کد آی‌پی) است که بر اساس آن محفظه‌های تجهیزات الکتریکی با کدهای استانداردی با دو حرف IP در کنار دو رقم، از نظر نفوذ در برابر عوامل خارجی تقسیم‌بندی می‌شوند. اما چه تفاوتی بین استانداردهای IP68 ،IP67 و همچنین IPX که معمولا هنگام خرید محصولات هوشمند، آنها را مشاهده می‌کنید، وجود دارد؟
امروزه بسیاری از محصولات هوشمند و تجهیزات الکترونیکی با استانداردهای IP در اختیار کاربران قرار می‌گیرند تا مقاومت آنها (بسته به درجه حفاظت) در برابر آب، گرد و غبار، فشار و موارد دیگر تضمین شود. شاید هنگام خرید گجت های هوشمندی، چند نمونه از این استانداردها مثل IP67 ،IP55 ،IP54 و IP68 را دیده باشید؛ ولی لازم است بدانید که کدهای آی‌پی، تنوع بسیاری داشته و هرکدام از آنها نیز بیانگر درجه‌ای مشخص از محافظت در برابر عناصر بیرونی است.
تفاوت استاندارد IP67 و IP68 و سایر کدهای آی‌پی در چیست؟
عبارت “IP” در تمام موارد ثابت بوده و دو عدد بعدی، بیانگر مشخصه‌های مختلف یک دستگاه هستند: رقم اول که بین 0 تا 6 است، سطح حفاظت در برابر جسم سخت خارجی را مشخص می‌کند. رقم دوم بین 0 تا 8 است و میزان حفاظت را در برابر نفوذ آب (و نه هیچ مایع دیگر) مشخص می‌کند. هر چه این رقم‌ها بیشتر باشند میزان حفاظت بیشتر خواهد بود. در ادامه، نگاهی دقیق‌تر به این اعداد و معنای آنها خواهیم داشت:
معنی عدد اول
عدد 0 ….> بدون محافظت
عدد 1 ….> محافظت در برابر لمس دست
عدد 2 ….> محافظت در برابر اجسام خارجی مانند انگشتان دست
عدد 3 ….> محافظت در برابر برخورد با ابزار
عدد 4 ….> محافظت در برابر برخورد با ابزار و سیم
عدد 5 ….> محفاظت شده در برابر نفوذ گرد و غبار
عدد 6 ….> محافظت کامل در برابر گردو غبار
معنی عدد دوم
عدد 0 ….> بدون محافظت
عدد 1 ….> محافظت در برابر رطوبت باران
عدد 2 ….> محافظت در برابر اسپری مستقیم تا 15 درجه
عدد 3 ….> محافظت در برابر اسپری مستقیم تا 60 درجه
عدد 4 ….> محافظت در برابر اسپری از تمام جهات (اثر زیان‌بار نخواهد داشت)
عدد 5 ….> محفاظت از آب با فشار کم (اثر زیان‌بار نخواهد داشت)
عدد 6 ….> محفاظت از آب با فشار متوسط ( اثر زیان‌بار نخواهد داشت)
عدد 7 ….> محفاظت در برابر غوطه‌وری در آب تا عمق 1 متر به مدت 30 دقیقه
عدد 8 ….> محفاظت در برابر غوطه‌وری در آب تا عمق 1.5 متر به مدت 30 دقیقه
عدد 9K ….> محافظت در برابر آب فشار قوی و بخار با دمای بالا
عدد اول به محافظت و مقاومت دستگاه در برابر اشیاء سخت مربوط می‌شود؛ بنابراین در استانداردهای فعلی عدد 6 نشان دهنده مقاومت در برابر ذرات گرد و غبار است. زمانی که حرف “X” جایگزین یکی از اعداد می‌شود نیز یعنی اطلاعات کافی برای اختصاص کد آی‌پی به محصول مورد نظر وجود ندارد.
حال اگر به جای عدد دوم از حرف “X” استفاده شود، یعنی دستگاه مورد نظر فقط در برابر گرد و غبار مقاوم است. بدیهی‌ست که اعداد اول نیز هرکدام معنای خاص خود را دارند. در ادامه، معنای دقیق این کدها را بیان خواهیم کرد:
IP3X ….> پایین‌ترین سطح از مقاومت است.
IP4X ….> دستگاه در برابر ذراتی به اندازه نمک یا بزرگتر مقاوم است.
IP5X ….> دستگاه در برابر گرد و غبار مقاوم خواهد بود. البته، در اینجا به صورت کامل از خاک و گرد و غبار جلوگیری نمی‌شود، ولی می‌توان از عملکرد صحیح و بدون مشکل دستگاه در محیط‌های شنی مطمئن بود. IP5X می‌تواند برای اغلب افراد کافی باشد.
IP6X ….> مقاومت کامل در برابر گرد و غبار؛ خاک به هیچ‌وجه به دستگاه نفوذ نخواهد کرد. پیمان‌کاران و افرادی که در محیط‌های بسیار کثیف فعالیت دارند، احتمالا با دستگاهی با این استاندارد نیاز خواهند داشت.
چند نکته بسیار مهم
اول: توجه داشته باشید که مقاومت در برابر هر مقدار فشار آب و گرد و غبار در شرایط مختلف هیچ تضمینی مبنی بر عدم آسیب‌دیدگی دستگاه نبوده و نخواهد داشت.
دوم: تنها تفاوت در IP67 و IP68 در اصل به عمق فرو رفتن دستگاه در آب برمی‌گردد و نه مدت زمان مقاومت در برابر نفوذ آب.
سوم: غوطه‌ور شدن و پاشش آب بافشار، هر یک می‌تواند در دستگاه نفوذ کند که موجب آسیب‌دیدگی به دستگاه مربوطه خواهد شد.
چهارم: حتما به این موضوع توجه داشته باشید که شرکت‌های تولیدکننده توانایی تضمین این استاندارد برای تجهیزات تولیدی خودشان را نداشته و تنها IEC می‌تواند طبق استانداردهای به‌روز، این عدد را برای هر دستگاهی تخمین بزند.
هادی
برای من که تو محیط صنعتی کار میکنم جالب بود و قابل توجه که حتما به این استاندارد و تفاوت اعداد توجه خاصی داشته باشم ممنون بسیار مفید و مهم بود
رایانه همراه
ممنون از شما که وقت گذاشتید.
علی
عالی بود استفاده کردم